Buurthulp

Er zijn veel inspirerende voorbeelden van mensen die naar elkaar omzien in de buurt, elkaar helpen of gewoon voor de gezelligheid elkaar ontmoeten. Daar ligt de kern van een Buurthulp-project: een bewonersnetwerk voor onderlinge hulp- en dienstverlening in buurt en dorp. Deze hulp kan gaan om ‘even iemand uit de brand helpen’, bijvoorbeeld met de tuin of een boodschap. Maar ook hulp die complexer is of langer duurt, komt voor: iemand helpen met revalidatie-oefeningen of wekelijks een luisterend oor bieden aan een weduwnaar. Maar ook gewoon omzien naar elkaar, oog hebben voor elkaar.

Dat buurtbewoners naar elkaar omzien en bouwen aan een buurtnetwerk is geen nieuw verschijnsel. Lokale ruilsystemen als LETS bestaan al sinds de jaren tachtig. Veel mensen nemen het heft in eigen hand als voorzieningen verschralen of onvoldoende aansluiten bij hun wensen, ook wanneer het om hulpuitwisseling in de buurt gaat. Zij organiseren maaltijden, werkplaatsen, bijeenkomsten en allerlei andere activiteiten om met elkaar in contact te komen en van betekenis te zijn voor elkaar. Vaak is het leuk, een echte verrijking, om er voor iemand anders te zijn. Al deze activiteiten sluiten ook aan bij de wens van mensen om elkaar te kunnen helpen, zonder direct deel uit te hoeven maken van een grotere (vrijwilligers)organisatie.

De verwachtingen vanuit de overheid op dit gebied zijn hooggespannen. Daaraan ligt een mix van idealen en economische motieven ten grondslag. Enerzijds willen mensen langer thuis blijven wonen en willen we maatwerk en minder bureaucratie. Wat kunnen buurtbewoners hierin betekenen? Anderzijds groeien de kosten voor zorg en ondersteuning de pan uit en is de verwachting dat, als we niks doen, het zorgstelsel onhoudbaar wordt.

Buurthulp is geen kant-en-klaar product of concept. Buurthulp heeft tijd nodig om te rijpen. Het is een proces van vallen en opstaan. De meeste mensen wonen graag in een buurt waar het normaal is dat bewoners naar elkaar omzien en elkaar helpen. Zonder dat ze wekelijks bij elkaar ‘op de koffie’ moeten. Maar dit nabuurschap ontstaat niet vanzelf. Je komt elkaar niet zomaar tegen in de buurt en wie hulp kan gebruiken, vraagt dat niet direct aan de eerste de beste buur. Door samen te bouwen aan Buurthulp, haal je wat van die obstakels weg en breng je het ideaalbeeld van een zorgzame buurt dichterbij. Stap voor stap.

Het hoofddoel van een Buurthulpproject is: het stimuleren van hulp- en dienstuitwisseling voor en door buurtbewoners. In de praktijk zien we dat ieder Buurthulpproject eigen, specifieke subdoelen formuleert. Soms ligt de nadruk meer op het bouwen aan een buurtnet-werk van bewoners (sociale infrastructuur) en soms meer op het bouwen aan een systeem voor het koppelen van hulpvragen en hulpaanbod (technische infrastructuur). Concreet betekent dit dat het ene Buurthulpproject een moestuin onderhoudt, wandelgroepen of gezamenlijke maaltijden organiseert. In die gevallen zijn gezelligheid en het delen van lief en leed ook belangrijke doelen. In andere gevallen is Buurthulp meer gericht op onderlinge hulp en het verbinden van vraag en aanbod. Dan staat de technische infrastructuur meer centraal. Welk uitgangspunt, welk doel een Buurthulpproject ook heeft, in alle gevallen staat centraal dat Buurthulp voor en door buurtbewoners georganiseerd wordt. Het doel vloeit dus altijd voort uit de wensen en voorkeuren van de betrokken bewoners.

Partners