Samen Oplopen als praktijkvoorbeeld van samenwerken informele en formele zorg
Bij gezinnen met complexe problemen wordt veelal professionele hulpverlening ingezet, terwijl dat vaak niet is wat mensen zelf willen. Ze willen graag een vriendschappelijke vorm van hulp hebben.
Samen Oplopen combineert formele en informele zorg, zorgt voor integratie, participatie, minder jeugdhulp, minder ondertoezichtstellingen en minder nare ervaringen voor kinderen. Gezinnen worden gelukkiger én de (jeugd)zorgkosten nemen af!
Hoe de kracht van een informele zorg samen met de expertise van een formele hulpverlener ten goed komt aan een gezin, leest u in dit voorbeeld.
Moeder Hanadi, vrijwilliger Geesje en coördinator Lea: “Geesje is mijn zus, moeder en vriendin tegelijk”
Hanida komt uit Afghanistan en woont met haar man en twee dochters in een flat. Ze is zwanger en heeft zwangerschaps-diabetes. De Nederlandse systemen en de post die ze ontvangt, begrijpt ze lang niet altijd. De stapel ongeopende bieven van instanties wordt langzaam hoger. Het gezin heeft weinig geld te besteden. Handida zou graag Nederlands leren zodat ze haar kinderen kan helpen met hun schoolwerk.
Zorgen
De juf belt. Ze heeft zorgen en moeder miste een afspraak. De juf roept de hulp in bij het Centrum voor Jeugd en Gezin. De hulpverlening belt Samen Oplopen.
Geesje brengt ontspanning
Vrijwilliger Geesje gaat kennismaken met het gezin. Zij brengt direct ontspanning en hartelijkheid. Hanida en Geesje verzamelen babypullen, gaan samen naar de juf op school, bezoeken de gynaecoloog en regelen prikmateriaal voor Hanida’s diabetes. Geesje leest en speelt met de kinderen. Ze helpt de ouders met ingewikkelde brieven, ze bellen samen naar instanties en sturen de juiste papieren op. Geesje leert hoe je een OV-chipkaart aanvraagt en met het openbaar vervoer reist. Geesje helpt vader met zoeken naar werk (met succes!) en vertelt het echtpaar hoe we in Nederland denken en doen. “Geesje is alles voor mij,” zegt Hanida. “Ze is als mijn zus, mijn moeder en mijn vriendin.”
Lea als professionele coördinator
Op de achtergrond kijkt Lea mee. Lea is de coördinator van Geesje en Hanida en is ook hulpverlener.
Lea overlegt regelmatig met het consultatiebureau, de verloskundige, de sociale dienst, de intern begeleider van school en de doorverwijzer over hoe het gaat bij Hanida thuis. Zo blijft het ‘licht’ genoeg voor Geesje om met Hanadi en haar gezin op te lopen.
Als Samen Oplopen er niet was geweest dan was er maatschappelijk werk, opvoedondersteuning ingezet en waren er waarschijnlijk schulden ontstaan.
Zelfredzaam
Na twee jaar samen oplopen weet het gezin de weg zelf te vinden en verandert het wekelijks contact tussen Hanida en Geesje in elkaar zo nu en dan eens whatsappen en opzoeken. De kwaliteit van de relatie blijft onverminderd goed: er is een mooie vriendschap ontstaan.
Voor wie?
Samen Oplopen werkt bij gezinnen en jongeren (tot +/ 23 jaar) met complexe problemen op een breed gebied. Denk bijvoorbeeld aan: gezinnen in armoede, met opvoed-tekorten, financiële problemen, nieuwkomers (vluchtelingen met een status), kwetsbare zwangeren, alleenstaande ouders, gezinnen of jongeren met een klein sociaal netwerk. Maar ook gezinnen waar sprake is van scheiding, eenzaamheid, depressie, een beperking of psychiatrie. Jaarlijkse impactmetingen laten zien dat Samen Oplopen positief uitwerkt op alle leefgebieden.
Hoe? Door stevige vrijwilligers die brede steun bieden
Als je een gezin écht wilt laten opknappen, moet je aan alle factoren werken die de gezinsleden stress opleveren. Daarbij moet je je inleven in, en aansluiten op, de leefwereld van het gezin.
Samen Oplopen koppelt krachtige mede-burgers aan deze gezinnen. We noemen deze persoon de ‘gezinsvrijwilliger’: iemand die op een vriendschappelijke manier een tijdje met hen oploopt, meedoet en meedenkt, met alles wat maar nodig is. Generalistisch dus. Ook buiten kantooruren.
Effect op de informele zorgers
Vrijwilligers ervaren veel plezier en zingeving aan hun contacten met het gezin. Ze dragen bij aan een gezonde ontwikkeling van kinderen. Ze doen ervaringen op met mensen met een hele andere achtergrond waar ze normaal gesproken niet mee in contact komen. Vaak ontstaan er langdurige contacten met de vrijwilliger en zijn/haar netwerk. Gezinsvrijwilligers krijgen trainingen en intervisie en worden (intensief) begeleid door de professionele coördinator.
Hoe? Professionele zorg waar nodig
De coördinator is een professioneel hulpverlener binnen een lokale organisatie. De coördinator begeleidt de gezinsvrijwilliger én hij/zij kan kortdurend hulp verlenen in het gezin of nauw samenwerken met bestaande hulpverlening. De coördinator haalt te zware problemen van de schouders van de gezinsvrijwilliger en rust deze toe door coaching op maat, themabijeenkomsten en intervisie. Zo kan de hulpverlening met een gerust hart afschalen.
Lokaal samenwerken
Een lokale organisatie, zoals Welzijn, een Sociaal Team of de 2e lijn, heeft de coördinator in dienst en voert de werkwijze uit. Zo is Samen Oplopen goed ingebed in de lokale structuren en werkt zij samen met elk denkbare organisatie samen binnen het sociaal domen.
Stichting Samen Oplopen levert de beproefde en onderzochte methodiek, de trainingen, materialen en coaching. Samen werken aan de transformatie!
Financiering
Gemeenten en fondsen of de organisatie zelf investeert in de loonkosten van de coördinator en de begeleiding vanuit stichting Samen Oplopen. Er vindt daarna een besparing plaats op de jeugdzorg. Daarover zijn casussen met berekende kostenbesparing bekend.
Succesfactoren
- Minder formele zorg nodig
- Tevreden gezinnen die op meerdere levensgebieden opknappen
- Kinderen groeien gezonder op
- Verbinding in de samenleving
Valkuilen
- Vrijwilligers signaleren veel. Dat is zwaar voor hen en dat vraagt intensieve begeleiding van de coördinator.
- Besparing vind plaats binnen jeugdzorg. Overhevelen van budgetten van zorg naar het voorveld blijkt vaak lastig in een gemeente.
Meer weten?
- Onderzoek wijst uit dat gezinnen op elk leefgebied verbeteren.
- Dit filmpje vertelt wat Samen Oplopen doet.
- In dit filmpje legt de manager van het Sociaal Team Zeist uit hoe Samen Oplopen de formele zorg
- helpt af te schalen.
- In dit filmpje vertelt een vrijwilliger over de betekenis van haar inzet in het gezin.
Contact
www.samen-oplopen.nl
lindaotterman@samen-oplopen.nl
tel: 06-81136075
